راز نانو ساختارهاي بال پروانه ها كشف شد

تيمي از فيزيكدانان هلندي دانشگاه «گرونينگا» موفق شدند راز زيبايي بال پروانه ها را كه داراي خطوط رنگي خيره كننده، چشمهاي كاذب و اشكال هندسي است با كمك يك ميكروسكوپ الكترونيكي ويژه كشف كنند.
اين دانشمندان با مشاهده جزئيات بالهاي بعضي از گونه هاي «كاولاياي سفيد» كه پروانه هاي خانواده pieridae هستند به بررسي اين نكته پرداختند كه رنگها از اين ساختارهاي نانومتري چگونه تاثير مي گيرند.
به گفته اين دانشمندان، بالهاي پروانه ها از تعداد زيادي فلسهاي رنگي پوشيده شده است كه هر يك از آنها در حدود 50 در 250ميكرون هستند. اين ساختارها را در يك تصوير مايكروسكوپي مي توان همانند پيسكلهاي دوربين هاي ديجيتال تصور كرد.
ساختار اين فلسها كه از گونه اي به گونه ديگر تغيير مي كند در عين حال داراي تعداد زيادي ويژگي هاي كلي مشترك است. به طوري كه در هر يك از اين فلسها يكسري شيار موازي و طولاني وجود دارد كه فاصله ميان آنها در حدود يك تا دو ميكرون است و رنگ و درخشش آنها بستگي به نوري دارد كه روي اين نانو ساختارها تابيده و جذب هر يك از اين دانه هاي رنگي مي شود.
همچنين روي هر بال را دوباره دو لايه فلسي مي پوشانند. اين لايه ها كمك مي كنند كه نور با شدت بيشتري منعكس شوند و اثربخشي بيشتري داشته باشند.
به علاوه اين محققان موفق شدند با كمك اين ميكروسكوپ الكترونيكي توضيح دهند كه چرا پروانه هاي نر ژاپني نسبت به گونه مشابه اروپايي توانايي بيشتري در شناسايي جفت خود دارند.
در حقيقت پروانه هاي ماده ژاپني در بالهاي خود با فقدان يك نوع دانه رنگي مواجهند. اين رنگ پرتوهاي فرابنفش را جذب مي كند. در حالي كه رنگدانه در جنس نر اين گونه وجود دارد. اين تفاوت نانويي كه در پروانه هاي نر اروپايي وجود ندارد، موجب شده است كه اين پروانه ها نسبت به گونه ژاپني توانايي كمتري در شناسايي جفت مناسب خود داشته باشند.